Bahar Temizliği

Her bahar geldiğinde bir çok yerde bu konu konuşulur. Bir çok araç önerilir ve bilgisayarda temizliğin incelikleri anlatılır. Bende bildiklerimi ucundan kıyısından anlatmak istiyorum.

Uyarı: Bu işlemler başta Windows XP olmak üzere Windows işletim sistemleri için geçerlidir.

Temizliğin nasıl yapıldığını mı merak ediyor sunuz? Vakit kaybetmeden yazının devamını okuyun...


Bir çok kullanıcı, bilgisayarının ilk zamankine göre performansının düştüğünü, açılış-kapanış sürelelerinin arttığını, programların geç açılmaya başladığını söyler. Öncelikle HDD'ye sürekli bir şeyler yazılır, silinir, gerektiğinde de kaydedilir. Ancak günlük kullanımımızda o kadar çok program HDD'e bir şeyler kaydeder ki zamanla bilgisayar hantallaşmaya başlar. Hele bilgisayarımız internete bağlı ise deyim yerindeyse HDD'niz otobana döner. Asıl temizlikte bu zaman derinleşiyor. İnternete bağlı olamayan bir bilgisayar için temizlik daha zahmetsiz olurken, internete bağlı bir bilgisayar için bu durum tam tersidir. Internet sitelerinden gelen çerezler(cookie), temporary dosyaları(sitelerin bir daha ki açılışlarında daha çabuk görüntülenmesini sağlayan dosyalar), temp dosyaları(bilgisayarınızdaki programlar ve işletim sisteminiz tarafından oluşturulan geçici dosyalar), prefetech dosyaları(XP, bilgisayarınızda başlattığınız her programın bir .pf dosyası oluşturur. Bu dosyalar o programları bir dahaki başlangıçlarında daha hızlı başlamaları içindir), vs... bunun gibi bir çok dosya kümesi bilgisayarınızın performansını arttırmak için oluşturulur. Ancak zamanla bu dosyalar kabarmaya başlayınca tam tersi bir etki göstermeye başlar. İşte burada biz devreye gireceğiz. Biricik evlatlarımızı bu karmaşadan, pasaklıktan kurtarmalıyız.

HDD yapıları gereği bir bilgiyi yazdığında rasgele bölgelere yazar. Örnek vermek gerekirse HDD'nizde 50 tane kasa olsun. Siz bu kasalardan birine para koymak istiyorsunuz ama HDD'kiniz diyorki yok arkadaş öle olmaz. Birazını bu kasaya koy, birazını da şu kasaya koy. Sonra ne oluyor. Siz paranızı çekmek istediğinizde bir o kasaya gidiyorsunuz, bir öbür kasaya. Bu dah haliye zaman alacaktır. Tabi bu dediğim senaryolar bilgisayarda zaman geçtikçe ortaya çıkmaya başlar. İlk zamanlarda siz bu dediklerimi hissetmezsiniz. Bu sorunu çözmek içinde disk birleştirme programları kullanmalıyız.

Yukarıda bahsettiğim dosya kümeleri en çok bilinenler. Ancak daha başka temizlenmesi gereken klasörlerde vardır. Burda devreye yardımcı programlar giriyor. Belli periyotlar ile bu temizlikleri yaparsak, sorunları en aza indirmiş oluruz.

Programlar

• Registry Mechanic
• CCleaner
• PerfectDisk 8
• Advanced Registry Optimizer 5

... bunlar gibi bir çok program mevcut.

Şimdi programlardan bahsetmek gerekirse, ben Registry Mechanic ve CCleaner programlarını kullanıyorum. Aslında ikisi aynı işi yapıyor ama birbirlerinin eksiklerini gideriyorlar. Tabi şunu belirtmek gerek, Registry Mechanic ücretli bir program olduğundan bulduğu tüm hataları gidermiyor. CCleaner ise tamamen ücretsiz ve Türkçe dil desteği var. Ayrıca çok kolay ve kullanışlı.

Tabi bu anlattığım programlar bilgisayarınızda zararlılar yoksa geçerli. Virüsler, trojanlar, solucanlar bilgisayarınızda yuva yapmışlarsa, ne yaparsanız yapın sisteminiz sorunlu olacaktır. Virüsleri ve spyware'ları temizlemek için program önermeme gerek yok sanırım. Çünkü interneet bağlı olan her makinede bir Antivirüs Programı ve Antispyware Programı olması gerekir. Yalnız şuna değinmek istiyorum, spyware programlarının bir çoğu arka planda çalışmaz, yani siz tarama yapana kadar hiç bir şeyin farkında olmazlar. Bunun için arka planda çalışan türlerini kullanmak daha akıllıca bir çözüm olur. Bunlardan en iyisi Windows Defender ve Spyware Doctor 5'tir. Windows Defender'ı orjinal XP'ye sahip olanlar kurabilir-ücretsizdir. Spyware Doctor ise ücretli bir programdır. Onuda belli bir süre boyunca deneme sürümü olarak kullanabilirsiniz.

İlk adım olarak bilgisayarınızda virüs ve spyware taraması yapalım. Virüsler ve spyware yazılımları doğaları gereği bizden sürekli kaçarlar. Onların en az aktif oldukları zaman bilgisayarın "Güvenli Kipte" çalıştığı zamandır. Bizde temizliği daha etkili yapmak için bilgisayarı Güvenli Kipte açacağız. Güvenli Kipte açmak için; bilgisayarınız açılırken BIOS (siyah ekran) ekranına geldiğinde F8 tuşuna bir kaç defa basıp, açılan ekrandan klavye yön tuşları yardımı ile "Güvenli Kipte Başlat" seçeneği üzerine gelip enter demeliyiz. Bundan sonra bilgisayar normal bir başlangıçtan farklı olarak, XP'yi ayakta tutabilecek kadar programı çalıştırır. Diğer tüm programlar çalışmayacaktır. Güvenli kipte açıldıktan sonra virüs ve antispyware temizliğine kalkışıp bir güzel günahlarımızdan arınmalıyız.

Virüs ve spyware temizliği bittikten sonra (tabi bunlar iyimser konuşmalarım, çünkü genellikler virüsler çok zor silinir, ayrıca bahsettiğim virüsler bilgisayara kalıcı zarar vermeyenler iseler bu çözümler işe yarar), isterseniz bilgisayarınızı yeniden başlatın, ister Güvenli Kipte kalın. Şimdi bilgisayarda geçici dosyaların temizliğini yapma vakti.

Registry Mechanic

Program ilk açılışında size "Select an Action" başlığı altında 3 seçenek sunar. Bunlar:

1. Scan Your Registry (Kayıt defterini tara): Programın kayıt defterini taramasını bekledikten sonra -ki ilk defa taratırsanız uzun sürebilir size bir sonuç tablosu çıkaracak. Bu tabloda hangi kayıtın nerde olduğu da gösterilir. Sizin tek yapmanız gereken "Repair" demek.
2. Optimize Your System (Bu seçeneği bir kaç kez kullandım ama işe yaradığı söylenemez)
3. Compact Registry (Kayıt defterinde sıkıştırma yapar, daha doğrusu boş alanları temizliyip, kayıt defterinin esnekliğini artırır): Bize kayıt defterinin yedeğini almak isteyip istemediğimiz belirmek için bir işaret kutucu verilir. Siz bir sorunla karşılaşmaktan korkuyorsanız yedeğinizi alabilirsiniz. Ama şimdiye kadar ben hiç bir sorun ile karşılaşmadım. Daha sonra yönergeleri izlemeniz yeterli.

CCleaner

Program tamamen Türkçe bir arayüze sahip olduğundan kullanamsı çok basit.

1. İlk açılılış ekranında "Cleaner" menüsü gözükmekte. "Analiz" butonuna bastığımız anda CCleaner bilgisayarımızda tick olarak iaşretlenmiş tüm dosya kümelerini inceler ve silinmesi gerekenleri size gösterir. Analiz bittikten sonra "Temizliğe Başla" botunu ile tertemiz bir bilgisayara çok yaklaşmış olursunuz.
2. Sıra "Sorunlar" menüsü altında kayıt defterinde temizlik yapmaya geldi. Burada da "Sorunlar için Tara!" butonunu kullanarak tarama yaptıktan sonra, "Seçili Sorunları Çöz" butonuna basabilirsiniz. Burda da kayıt defterinin yedeğini almak isteyip istemediğiniz sorulacak. Karar verdikten sonra temizliği bitirebilirsiniz.

İster CCleaner ister Registry Mechanic, isteseniz de başka bir program kulanın. Bu adımları yaptıktan sonra düzenli bir şekilde; örneğin haftada bir temizlik yaparsanız, sürekli temiz bir bilgisayara sahip olursunuz. Ancak özellikle Temp ve Temporary klasörlerinin sürekli temizlenmesi performans artışı yerine düşüşü yaşatır. Herşey kararında olmalı.Kayıt defterinin temizliği ise sürekli yapılsa daha iyi olur.

Bilgisayarınızda ilk defa temizlik yapıyorsanız bu temizlikten sonra HDD'kinizi birleştirmenin zamanı gelmiştir. Bunun içinde ben Başlat>Tüm Programlar>Donatılar>Sistem Araçları>Disk Birleştiricisi programını kullanıyorum. Bu program XP'nin kendi programı. Bir çok kullanıcı bu programın yeterince performanslı olmadığını söyler. Eğer sizde daha iyi bir birleştirme yapmak isterseniz PerfectDisk 8 programını kullanabilirsiniz.
Bu güzel temizlikten sonra arkanıza yaslanın ve bilgisayarın keyfini çıkarın.